NEWSLETTER
Nr 33 marzec 2024 roku
Malinowscy i Wspólnicy. Radcowie Prawni. Spółka partnerska
Spis treści
Obligatoryjny Krajowy System e-Faktur nie wejdzie w 2024 roku.
Przyczyny odsunięcia w czasie wprowadzenia obligatoryjnego KSeF.
Kiedy rozpocznie się obowiązkowy KSeF?.
Podatek minimalny za 2024 rok.
Możliwość odliczenia podatku minimalnego od „klasycznego” podatku CIT.
Kogo nie obejmuje podatek minimalny?
Wyłączenia przy ustalaniu rentowności
Dodatkowy podatek od zakupu mieszkań.
Szóste mieszkanie i kolejne z dodatkowym podatkiem.
Zakup lokalu mieszkalnego przez kilku nabywców.
Obligatoryjny Krajowy System e-Faktur nie wejdzie w 2024 roku
Wprowadzenie
Krajowy System e-Faktur pozwalający na wystawianie oraz udostępnianie faktur ustrukturyzowanych został wprowadzony w 2022 r. Aktualnie korzystanie z Krajowego Systemu
e-Faktur jest rozwiązaniem dobrowolnym i zależy od decyzji przedsiębiorcy, jednak 1 lipca 2024 r. miało się to zmienić. Planowano wprowadzenie obligatoryjnego Krajowego Systemu e-Faktur dla przedsiębiorców będących płatnikami VAT, a w późniejszym terminie także dla pozostałych. Od tego momentu przedsiębiorcy mieli rozliczać się wyłącznie za pośrednictwem systemu. KSeF ma na celu przede wszystkim wyeliminować faktury papierowe.
Przyczyny odsunięcia w czasie wprowadzenia obligatoryjnego KSeF
Wielu przedsiębiorców i ekspertów postulowało o przesunięcie terminu wdrożenia obowiązkowego systemu e-Faktur. Zdaniem Ministerstwa Finansów wykryto błędy uniemożliwiające wprowadzenie obowiązkowego KSeF jeszcze w 2024 r. Podstawowe zastrzeżenia dotyczyły zagadnień technicznych, w tym wydajności systemu. W konsekwencji Ministerstwo Finansów 19 stycznia poinformowało o decyzji przesunięcia terminu wprowadzenia obowiązkowego systemu e-Faktur. Podkreślono, że KSeF zostanie wprowadzony, jednak „nie możemy sobie pozwolić na jeden dzień, w którym KSeF nie działa tak jak powinien”, a obecnie takie ryzyko istnieje, wobec czego decyzja o przesunięciu KSeF okazała się koniecznością.
W tej chwili wykonywane są prace dotyczące udoskonalenia działań Krajowego Systemu
e-Faktur, a także planowane jest przeprowadzenie zewnętrznego audytu informatycznego dotyczącego KSeF. Decyzja Ministerstwa Finansów na pewno pozwoli podatnikom lepiej przygotować się do wdrożenia KSeF.
Kiedy zatem korzystanie z KSeF stanie się obowiązkowe?
Obecnie nie jest znana konkretna data planowanego wejścia w życie obowiązku korzystania z KSeF. Minister Finansów stwierdził, że poznanie tej daty możliwe będzie dopiero po uzyskaniu wyników audytu systemu, przeprowadzonego przy udziale zewnętrznego podmiotu.
Konsultacje KSeF
Aby odpowiedzieć na pytania i wątpliwości przedsiębiorców, dotyczące rozwiązań prawnych i funkcjonalności systemu, Ministerstwo Finansów przeprowadziło konsultacje w sprawie wdrażania KSeF. Wzięło w nich udział aż dziesięć tysięcy osób. Przeprowadzone zostaną również szkolenia w urzędach skarbowych na temat korzystania z darmowego oprogramowania do wystawiania e-faktur. Planowane jest również uruchomienie dedykowanej infolinii.
Podatek minimalny za 2024 rok
Wprowadzenie
1 stycznia 2022 roku wprowadzono nową metodę opodatkowania do ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej jako: „ustawa o CIT”) polegającą na ustaleniu 10 -procentowego minimalnego podatku dochodowego zwanego potocznie „podatkiem od straty i niskich dochodów”. Przepisy o podatku minimalnym, ze względu na odroczenie na jakie zdecydował się ustawodawca, zaczęły obowiązywać dopiero od 1 stycznia 2024 r. 2024 jest zatem pierwszym rokiem, za który należny będzie nowy podatek. W konsekwencji pierwsze rozliczenia tego podatku przewidziane są na 2025 r.
Podatek minimalny ma dotyczyć podatników CIT, którzy deklarują – zdaniem ustawodawcy – za mały dochód do opodatkowania lub wykazują stratę podatkową. Należy zaznaczyć, że celem ustawodawcy nie było nakładanie podatku na podmioty, które charakteryzują się niską rentownością ze względu na ich unikalny charakter działalności lub chwilowe okoliczności.
Podatek minimalny będzie rozliczany w zeznaniu rocznym. W praktyce zatem, podatek minimalny będzie musiał zostać zapłacony po zakończeniu roku, jeżeli okaże się, że podatek obliczony na zasadach ogólnych jest niższy od kwoty obliczonego podatku minimalnego.
Możliwość odliczenia podatku minimalnego od „klasycznego” podatku CIT
Jest to równoległa forma opodatkowania obok tzw. „klasycznego” CIT. W rzeczywistości może się zdarzyć, że u podatnika CIT pojawi się w jednym roku obowiązek podatkowy z tytułu tradycyjnego podatku CIT oraz podatku minimalnego jednocześnie. Niemniej jednak nie powinno to prowadzić do podwójnego opodatkowania, ponieważ kwota podatku minimalnego do uiszczenia może zostać zmniejszona o należny podatek CIT w tradycyjnej formie. Co ważne, jeśli podatnik ureguluje podatek minimalny, będzie mógł odliczyć go od podatku CIT w kolejnych 3 latach podatkowych w zeznaniach podatkowych.
Kogo dotyczy nowy podatek ?
Zgodnie z artykułem 24ca ustawy o CIT 10% podatkowi minimalnemu podlegać będą:
- podatkowe grupy kapitałowe (PGK)
- spółki, które mają siedzibę lub zarząd w Polsce (spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjne, proste spółki akcyjne, spółki komandytowe, spółki komandytowo-akcyjne, a także pod pewnymi warunkami spółki jawne, których wspólnikami nie są wyłącznie osoby fizyczne)
które w ramach swojej działalności operacyjnej ponoszą straty lub wykazują określony niski wskaźnik dochodowości (poniżej 2%). Ważny jest więc stosunek dochodu do przychodu. Jeśli będzie on mniejszy niż 2%, przedsiębiorca zapłaci podatek minimalny.
Trzeba jednak pamiętać, że samo przynależenie do którejkolwiek z wymienionych kategorii nie implikuje automatycznie obowiązku zapłacenia podatku minimalnego. Konieczne okaże się w tym zakresie określenie wyniku podatkowego danego podmiotu.
Podatek minimalny może mieć zastosowanie do osób niebędących rezydentami, które prowadzą działalność gospodarczą na terenie Polski za pośrednictwem zakładu. Ta nowa metoda opodatkowania dotyczyć będzie tych podmiotów w zakresie, w którym ich przychody i ewentualne straty wynikają z funkcjonowania takiego zakładu.
Kogo nie obejmuje podatek minimalny?
Podatek minimalny nie będzie miał zastosowania do podmiotów nieposiadających statusu spółki w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (CIT) działających na podstawie tzw. odrębnych ustaw jak spółdzielnie, fundacje, stowarzyszenia czy Samodzielne Publiczne Zakłady Opieki Zdrowotnej. Aktualnie z przepisów o podatku minimalnym wyłączeni są również mali podatnicy CIT, których roczne przychody brutto ze sprzedaży nie przekraczają 2 milionów euro, a także podatnicy rozpoczynający działalność – w roku rozpoczęcia działalności i w dwóch kolejnych latach podatkowych.
Podatku minimalnego nie zapłacą również spółki, których wspólnicy są wyłącznie podatnikami PIT, tj. spółka cywilna, spółka partnerska, spółka jawna, które podlegają pod PIT ze względu na podmiotowość organizacyjną swoich udziałowców.
Podatek minimalny nie dotyczy podatników podatku dochodowego od osób fizycznych, którzy są opodatkowani w formie ryczałtu, według skali podatkowej lub podatkiem liniowym i w tym celu prowadzili podatkową księgę przychodów i rozchodów, ale również w sytuacji, gdy byli zobowiązani do prowadzenia pełnych ksiąg rachunkowych.
Kluczową kategorią podmiotów zwolnionych z obowiązku płacenia podatku minimalnego są podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych (CIT), którzy są na początkowym etapie swojej działalności gospodarczej. W założeniach do ustawy zaznaczono, że może to obejmować przedsiębiorstwa typu start-up, nowo tworzone spółki przez istniejące polskie przedsiębiorstwa, jak również firmy, które rozpoczynają swoją działalność na terenie Polski. Zwolnienie z podatku będzie obowiązywało przez pierwsze 3 lata prowadzenia działalności. W praktyce podatek minimalny będzie dotyczył nowych podatników CIT najwcześniej w 4 roku prowadzenia działalności.
Wyłączeni z podatku minimalnego są również podatnicy CIT, którzy osiągnęli w danym roku przychody niższe o co najmniej 30% w stosunku do poprzedniego roku. Oznacza to, że samo uzyskanie niższego dochodu lub poniesienie straty nie zawsze będzie skutkowało koniecznością zapłaty podatku minimalnego. Dla pełnej oceny konieczne będzie jeszcze zestawienie przychodów z poprzednim rokiem. Jeśli w wyniku porównania rok do roku ustalimy spadek przychodów o co najmniej 30%, to podatek minimalny zasadniczo nie wystąpi.
Wyłączenia przy ustalaniu rentowności
Zazwyczaj przyczyną straty lub niskiej rentowności nie są działania mające na celu optymalizację podatkową, lecz wynikające z codziennych decyzji zarządczych lub wzrostu kosztów. Biorąc to pod uwagę, ustawodawca opracował listę kosztów i przychodów, które należy systematycznie pomijać przy kalkulacji rentowności (wyniku podatkowego). Generalnie, przy obliczaniu straty podatkowej oraz dochodu podatkowego (aby określić proporcję dochodów do przychodów) w kontekście podatku minimalnego, nie będzie konieczne wliczanie następujących elementów:
- kosztów z tytułu nabycia, wytworzenia lub ulepszenia środków trwałych (np. odpisy amortyzacyjne);
- kosztów z tytułu wykorzystywania środków trwałych na podstawie umowy leasingu, jeżeli odpisów amortyzacyjnych dokonuje korzystający (leasing finansowy);
- kosztów z tytułu opłat wynikających z umowy leasingu operacyjnego;
- przychodów oraz kosztów związanych z transakcjami, które objęte są cenami regulowanymi pod warunkiem, że w odniesieniu do tych transakcji podatnik poniósł stratę albo jego „rentowność” nie przekroczyła 2%;
- przychodów oraz kosztów z tytułu zbycia należności handlowych na rzecz podmiotów z branży faktoringowej;
- wzrostu kosztów uzyskania przychodów z tytułu zakupu energii elektrycznej, cieplnej lub gazu przewodowego (przy czym oceny zwiększenia wydatków należy dokonywać w odstępach rocznych);
- niektórych zapłaconych podatków i opłat tj. podatek akcyzowy, podatek od sprzedaży detalicznej, podatek od gier, opłata paliwowa oraz opłata emisyjna;
- kwoty podatku akcyzowego, który jest ujęty w cenie wyrobów akcyzowych kupowanych i sprzedanych przez podatnika prowadzącego obrót tymi wyrobami;
- 20% kosztów uzyskania przychodów z tytułu wynagrodzeń, składek na ubezpieczenie społeczne oraz wpłat do pracowniczych planów kapitałowych (PPK).
Warto podkreślić, że wprowadzone przepisy obejmują między innymi specjalną metodę kalkulacji straty, wprowadzają szereg dotąd nieznanych wyjątków dla różnorodnych grup podatników, a także zobowiązują do szczegółowego określenia podstawy opodatkowania. To implikuje wymóg dokonania wstępnej analizy regulacji w kontekście zaliczenia do podmiotów objętych podatkiem minimalnym.
Dodatkowy podatek od zakupu mieszkań
Wprowadzenie
Stawki opodatkowania transakcji cywilnoprawnych zależą od rodzaju przeprowadzanych czynności. Aktualnie, zgodnie z przepisami ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, nabycie nieruchomości podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych po stronie nabywcy. Obowiązek podatkowy występuje w chwili dokonania czynności cywilnoprawnej, czyli zawarcia umowy poprzez akt notarialny. Wartość rynkowa nieruchomości stanowi podstawę opodatkowania, przy czym stawka podatku wynosi 2%. Podatek jest pobierany i wpłacany do urzędu skarbowego przez notariusza, który w tym przypadku pełni funkcję płatnika. Natomiast na rynku pierwotnym, czyli przy zakupie od dewelopera, nie ma podatku od czynności cywilnoprawnych, ale zamiast tego płacimy VAT, który jest uwzględniony w cenie mieszkania.
Podatek PCC od zakupu mieszkania, działki lub domu może przybrać różną stawkę:
- 0% – jeśli jest to zakup pierwszej nieruchomości,
- 2% – jeśli nabywca kupuje nieruchomość kolejną lub nabywana nieruchomość nie spełnia założeń ustawy o zwolnieniu z PCC,
- 6% – jeśli nabywca kupuje w jednej inwestycji powyżej 6 mieszkań.
Szóste mieszkanie i kolejne z dodatkowym podatkiem
1 stycznia 2024 roku zaczęły obowiązywać nowe przepisy dotyczące wyższej stawki podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC) przy zakupie więcej niż pięciu mieszkań przez jedną osobę. Zmiany te polegały na wprowadzeniu podwyższonej stawki podatku od czynności cywilnoprawnych stosowanej do umów sprzedaży lokali mieszkalnych. Od tego momentu, w takiej sytuacji nabywca obciążony jest 6% stawką podatku. Co więcej, nabywcy muszą teraz uiścić dwa podatki – VAT oraz dodatkowy PCC. Celem tego rozwiązania jest ograniczenie spekulacji na rynku nieruchomości oraz równoważenie względem samorządów korzyści podatkowych, które przysługują osobom nabywającym swoje pierwsze mieszkanie. Warto zaznaczyć, że podatek od czynności cywilnoprawnych stanowi dochód własny dla jednostek samorządu terytorialnego.
Zmiana ta została wprowadzona art. 7a ustęp 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC). W myśl art. 7a ust. 1 ww. ustawy, jeśli kupujący:
- nabywa co najmniej sześć mieszkań, będących odrębnymi nieruchomościami, zlokalizowanych w jednym lub więcej budynkach na tej samej działce, opodatkowanych VAT-em (lub udziały w tych mieszkaniach), albo
- już nabył co najmniej pięć takich mieszkań (lub udziały w nich),
stawka podatku od umowy sprzedaży szóstego i każdego kolejnego mieszkania (lub udziału w mieszkaniu) z tym samym nabywcą wynosi 6%.
Warto zaznaczyć, że omawiana sytuacja dotyczy nabycia lokali mieszkalnych wybudowanych na jednej nieruchomości gruntowej. Jeśli na jednym terenie znajduje się kilka bloków mieszkalnych, a ten sam nabywca nabywa co najmniej łącznie 6 mieszkań w każdym bloku, to będzie podlegał nowemu podatkowi.
Należy zauważyć, że jeśli ten sam nabywca nabywa co najmniej 6 lokali mieszkalnych, ale są one położone na różnych działkach gruntowych (na przykład w różnych miejscowościach), to omawiany podatek od wielu mieszkań nie będzie miał zastosowania.
Zakup lokalu mieszkalnego przez kilku nabywców
Jeżeli nabycie lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość następować będzie na współwłasność przez kilku kupujących, stawka 6% będzie miała zastosowanie także wtedy, gdy chociażby jeden z kupujących jest zobowiązany do uiszczenia podatku w takiej stawce. W przypadku takich sytuacji, solidarny obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych ciążyć będzie wyłącznie na nabywcach spełniających kryteria wymienione w art. 7a ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Pozostali nabywcy nie będą zobowiązani do zapłaty tego podatku.
Podatek PCC a VAT
Jedną z istotnych zmian wprowadzonych przez nowelizację ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych jest naruszenie dotychczasowego podziału między podatkiem od czynności cywilnoprawnych a podatkiem VAT. Wcześniej, gdy transakcja była opodatkowana VAT po stronie sprzedawcy, zwalniało to kupującego z obowiązku zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych. Nowe przepisy wprowadzają jednoczesne opodatkowanie transakcji podatkiem VAT i podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z nowym brzmieniem art. 2 pkt 4 ustawy PCC nie podlegają opodatkowaniu czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany w zakresie, w jakim są opodatkowane podatkiem od towarów i usług, z wyjątkiem umów sprzedaży, których przedmiotem jest lokal mieszkalny stanowiący odrębną nieruchomość, opodatkowanych zgodnie z art. 7a.
Taka zmiana w przepisie oznacza, że wprowadzono wyjątek od zasady rozgraniczenia podatku VAT i podatku od czynności cywilnoprawnych. W przypadku podatku od wielu mieszkań, opodatkowanie transakcji podatkiem VAT przez sprzedawcę nie wyłącza obowiązku zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych po stronie nabywcy. W efekcie nabywca ponosi obciążenie w wysokości 6% podatku od czynności cywilnoprawnych oraz ponosi ekonomiczny ciężar podatku VAT, który nie jest odliczany po stronie osób prywatnych.
Na przykład, gdy osoba prywatna nabywa od dewelopera 6 mieszkań w nowym budynku, deweloper będzie zobowiązany do odprowadzenia podatku VAT od sprzedaży mieszkań (bez możliwości korzystania ze zwolnienia), a równocześnie nabywca będzie zobowiązany do zapłacenia 6% podatku od czynności cywilnoprawnych.
Nowe przepisy nie będą obejmować funduszy PRS (Private Rented Sector), które inwestują w nabywanie całych bloków mieszkalnych. Zakup budynku bez wyodrębnionych lokali mieszkalnych nie będzie podlegać dodatkowemu opodatkowaniu w wysokości 6 proc. podatku od czynności cywilnoprawnych, nawet jeśli w ramach tej transakcji nabywane jest kilkadziesiąt czy kilkaset mieszkań. Z kolei dla inwestorów indywidualnych sposobem na uniknięcie dodatkowego opodatkowania może okazać się dokonanie zakupu w różnych lokalizacjach.
