BiuletynGrudzień 2022 rok

2023-01-02

NEWSLETTER

Nr 25, grudzień 2022 roku

Malinowscy i Wspólnicy. Radcowie Prawni. Spółka partnerska

Spis treści

Kolejne podwyżki minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Prostsza zamiana użytkowania wieczystego nieruchomości we własność. 

Proponowane rozwiązania.

Wyjątki

Ograniczenie czasowe.

Przewidywane konsekwencje. 

Indywidualne stawki amortyzacyjne dla nowych budynków i budowli niemieszkalnych.

Indywidualne stawki i krótszy okres amortyzacji

Gwarancje i poręczenia Banku Gospodarstwa Krajowego.

Propozycje zmiany ustawy.

 

Kolejne podwyżki minimalnego wynagrodzenia za pracę

Minimalne wynagrodzenie za pracę oraz minimalna stawka godzinowa zostaną w ciągu 2023 roku dwukrotnie podwyższone.

Pierwsza podwyżka będzie obowiązywać od 1.01.2023 r. (stawki minimalnego wynagrodzenia to odpowiednio: 3.490 zł/m-c i 22,80 zł/godz.), a druga – od 1.07.2023 r. (stawki minimalnego wynagrodzenia to odpowiednio: 3.600 zł/m-c i 23,50 zł/godz.).

Prostsza zamiana użytkowania wieczystego nieruchomości we własność

Geneza

Polski rząd planuje wkrótce wprowadzić kluczowe zmiany skierowane do przedsiębiorców. Służyć ma temu zmiana przepisów z zakresu użytkowania wieczystego gruntów. 21 listopada z inicjatywy Ministerstwa Rozwoju i Technologii został sporządzony projekt ustawy o zmianie ustawy
o gospodarce nieruchomościami oraz niektórych innych ustaw. Nowelizacja jest umotywowana zachęceniem przedsiębiorców do inwestowania na gruntach komercyjnych, będących przedmiotem użytkowania wieczystego. Ciągła aktualizacja opłat rocznych, cykliczna zmiana wartości gruntów, trudności w znalezieniu potencjalnych nabywców zagranicznych, dla których instytucja użytkowania wieczystego jest niezrozumiała, a także narzucany cel i termin zabudowy skutecznie odstraszają przedsiębiorców od inwestowania na tych nieruchomościach. W związku z tym planowany jest przełom jeżeli chodzi o dalsze losy użytkowania wieczystego, a tym samym wzmocnienie pozycji prawnej użytkowników poprzez ułatwienie zastąpienia czasowego użytkowania prawem własności.

Proponowane rozwiązania

Projektodawca zamierza przyznać dotychczasowym użytkownikom wieczystym uprawnienie
do nabycia prawa własności posiadanych gruntów od Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego.

Cena gruntu niewykorzystywanego do prowadzenia działalności gospodarczej będzie obliczana według wzoru:

gdzie:

S – dotychczasowa stawka procentowa opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego

W – wartość nieruchomości gruntowej określona na dzień zawarcia umowy sprzedaży

– a zatem cena takiego gruntu stanowi, w uproszczeniu, dwudziestokrotność opłaty rocznej.

 

Centa gruntu wykorzystanego do prowadzenia działalności obliczana będzie według wzoru:

gdzie:

S – dotychczasowa stawka procentowa opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego

W – wartość nieruchomości gruntowej określona na dzień zawarcia umowy sprzedaży

C – cena

– a zatem centa takiego gruntu stanowić będzie nie mniej niż dwudziestokrotność opłaty rocznej,
ale nie więcej, niż równowartość wartości nieruchomości.

Użytkownicy wieczyści gruntów Skarbu Państwa, którzy wybiorą płatność ratalną zapłacą natomiast równowartość 25 opłat rocznych.

Zakup nieruchomości od jednostek samorządu terytorialnego będzie odbywał się na takich samych zasadach lub w wyniku przeprowadzenia negocjacji.

Podsumowując, użytkownik wieczysty zapłaci za własność gruntu odpowiednio równowartość 6%, 20%, 40%, 60% lub więcej wartości rynkowej gruntu, ale nie więcej niż ta wartość. Szczegółowe warunki sprzedaży nieruchomości będą ustalane przez właściwego wojewodę, radę lub sejmik
w drodze uchwały lub zarządzenia.

Jeśli nieruchomość lub jej część będzie wpisana do rejestru zabytków, cena może zostać obniżona
o 50%.

Wyjątki

W pewnych przypadkach żądanie zawarcia umowy sprzedaży nieruchomości będzie niemożliwe. Spod roszczenia wyłączone zostaną grunty:

1) niezabudowane,

2) wykorzystywane na prowadzenie ogrodów działkowych,

3) pozostające w użytkowaniu wieczystym portów i przystani morskich,

4) oddane w użytkowanie wieczyste w okresie 10 lat poprzedzających sprzedaż nieruchomości,

5) w odniesieniu do których użytkownik wieczysty nie wykonał zobowiązań określonych w umowie użytkowania wieczystego,

6) w stosunku do których toczy się postępowanie o rozwiązanie umowy użytkowania wieczystego.

Grunty niezabudowane mogą być przedmiotem sprzedaży, jeśli użytkownik wieczysty zobowiąże się do realizacji inwestycji mieszkaniowej na takim gruncie. Zabezpieczenie takiego zobowiązania może nastąpić przez ustanowienie umownego prawa odkupu.

Ograniczenie czasowe

W ciągu roku od dnia wejścia w życie ustawy, użytkownik wieczysty będzie mógł wystąpić z żądaniem zawarcia umowy sprzedaży nieruchomości gruntowej.

Przewidywane konsekwencje

Założenia projektu, zmierzające do ułatwienia przedsiębiorcom występowanie z roszczeniami
o sprzedaż nieruchomości objętych dotychczas użytkowaniem wieczystym, należy ocenić ogólnie pozytywnie.

Należy jednak zwrócić uwagę, że przekształcenia podmiotowe z zakresu własności nieruchomości wymagają każdorazowo ujawnienia w księdze wieczystej nieruchomości. Może to prowadzić do nadmiernego obciążenia pracą wydziałów wieczystoksięgowych w sądach rejonowych, a tym samym – do opóźnień w dokonywaniu wpisów i rozpatrywaniu wniosków.

Projekt rodzi pewne wątpliwości w kwestiach podatkowych. Zdaniem ekspertów, zmiany mogą skutkować wprowadzeniem w niedalekiej przyszłości podatku od wartości nieruchomości (podatek katastralny). Nowa danina wykazuje wartość wyższą od dotychczasowego podatku od nieruchomości, co może znacznie obciążyć budżet przedsiębiorców. Obecne stanowisko Rządu nie przewiduje jednak wprowadzenia takiego rozwiązania.

Indywidualne stawki amortyzacyjne dla nowych budynków i budowli niemieszkalnych

Geneza

5 października 2022 roku z inicjatywy posłów Prawa i Sprawiedliwości oraz KUKIZ 15 trafił do Sejmu projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT) oraz ustawy
o podatku dochodowym od osób prawnych (CIT).

Zamysłem projektodawców jest wprowadzenie do polskiego porządku prawnego rozwiązań optymalizacji podatkowej dla mikro-, małych i średnich przedsiębiorców z obszarów o wysokim bezrobociu i niskim dochodzie w przeliczeniu na jednego mieszkańca.

Indywidualne stawki i krótszy okres amortyzacji

Amortyzacja środków trwałych polega na uwzględnieniu w księgach zużycia (obniżenia wartości) środków trwałych.

Jeśli ustawa wejdzie w życie, możliwe będzie indywidualne ustalenie stawki amortyzacyjnej dla wytworzonych przez przedsiębiorców we własnym zakresie budynków (lokali) niemieszkalnych
i budowli. Regulacja ma dotyczyć podmiotów posiadających status mikro-, małych i średnich przedsiębiorców.

Środkami trwałymi w rozumieniu projektu są budynki, lokale oraz obiekty inżynierii lądowej i wodnej.

Wydaje się, że wdrażane rozwiązania będą w dużej mierze odnosiły skutek do branży budowlanej
z obszarów słabo rozwiniętych oraz podmiotów, które podejmują inwestycje na nieruchomościach
w celach zarobkowych.

Zastosowanie indywidualnej stawki amortyzacyjnej będzie zależne od lokalizacji nieruchomości przedsiębiorcy. Warunkiem koniecznym jest, aby znajdowała się ona w powiecie, w którym przeciętna stopa bezrobocia odpowiada co najmniej 150 % przeciętnej stopy w kraju, a dochód na mieszkańca gminy jest niższy niż 80 % dochodu na mieszkańca w przeliczeniu dla całego kraju.

Okres amortyzacji uzależniony będzie od wysokości przeciętnej stopy bezrobocia dla kraju. Nieruchomość znajdująca się w powiecie, w którym przeciętna stopa bezrobocia dla kraju wynosi od 150 % do 200 %, będzie posiadała okres amortyzacji nie krótszy niż 10 lat, natomiast dla nieruchomości znajdującej się w powiecie o przeciętnej stopie bezrobocia dla kraju powyżej 200 % okres amortyzacji wyniesie nie mniej niż 5 lat.

Wartym podkreślenia jest fakt, że z amortyzacji na nowych warunkach będą mogły skorzystać jedynie środki trwałe niewprowadzone do ewidencji przed dniem 31 grudnia 2022 r.

Gwarancje i poręczenia Banku Gospodarstwa Krajowego

Bank Gospodarstwa Krajowego jest to polski bank rozwoju, należący w całości do Skarbu Państwa. Ma on kompetencje do udzielania we własnym imieniu i na własny rachunek poręczeń bądź gwarancji w ramach rządowych programów poręczeniowo-gwarancyjnych. BGK funkcjonuje na podstawie ustawy z dnia 8 maja 1997 r. o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez Skarb Państwa oraz niektóre osoby prawne (Dz. U. z 2022 r. poz. 1613).

Jak wynika z informacji na stronie Rządowego Centrum Legislacji 5 grudnia 2022 r. trafił do konsultacji projekt nowelizacji ww. ustawy.

Aktualnie realizowane są dwa programy rządowe: „Wspieranie przedsiębiorczości z wykorzystaniem poręczeń i gwarancji Banku Gospodarstwa Krajowego” oraz Program gwarancyjny „Czyste powietrze” z wykorzystaniem gwarancji Banku Gospodarstwa Krajowego”. Od 2010 r. w ofercie BGK znajdują się również instrumenty związane z realizacją programu rządowego „Wsparcie prywatyzacji poprzez udzielanie poręczeń i gwarancji spółkom z udziałem pracowników i jednostek samorządu terytorialnego (spółkom aktywności obywatelskiej)”.

Celem pierwszego programu jest pomoc mikroprzedsiębiorcom, małym i średnim przedsiębiorcom w dostępie do zewnętrznych źródeł finansowania za pośrednictwem systemu poręczeń i gwarancji, wykorzystującego m.in. środki pochodzące z funduszy Unii Europejskiej. Program gwarancyjny „Czyste powietrze” z wykorzystaniem gwarancji Banku Gospodarstwa Krajowego ma na celu pomoc w wymianie źródeł ciepła lub termomodernizacji domów jednorodzinnych oraz wydzielonych w budynku jednorodzinnym lokali mieszkalnych finansowanych gwarantowanym przez BGK kredytem.

Jednak działalność poręczeniowo-gwarancyjna BGK prowadzona jest obecnie nie tylko w ramach ustawy o poręczeniach i gwarancjach, ale również w ramach funduszy utworzonych lub działających w BGK w oparciu o inne ustawy, takich jak: Fundusz Gwarancji Płynnościowych, Rządowy Fundusz Mieszkaniowy, Ekologiczny Fundusz Poręczeń i Gwarancji, Fundusz Gwarancji Kryzysowych, które nie wymagają przyjęcia dla realizacji zadań programu rządowego (z wyjątkiem Ekologicznego Funduszu Poręczeń i Gwarancji). Stąd potrzeba uwzględnienia tego stanu rzeczy w przepisach ustawy
o poręczeniach i gwarancjach.

Propozycje zmiany ustawy

Wśród rozwiązań zaproponowanych przez Ministerstwo Finansów jest objęcie regulacjami poręczeń i gwarancji udzielanych przez Bank Gospodarstwa Krajowego w ramach funduszy utworzonych lub działających w BGK na podstawie odrębnych ustaw.

Zmiany obejmują również umożliwienie powierzenia prowadzenia windykacji z tytułu poręczenia lub gwarancji pracownikom banków współpracujących z BGK, nie będących adwokatami lub radcami prawnymi, którzy w ramach wykonywanych zadań zajmują się windykacją. Ma to na celu umożliwienie płynnej współpracy przy dochodzeniu wierzytelności z tytułu wykonania gwarancji
z innymi instytucjami finansowymi na podstawie umowy powierzenia czynności windykacyjnych bankom lub innym instytucjom finansowym współpracujących z BGK przy oferowaniu produktów gwarancyjnych i poręczeniowych.

Projekt uzupełnia ustawę o przepisy dotyczące przeprowadzania badań ewaluacyjnych programów poręczeniowo-gwarancyjnych BGK, które mają służyć weryfikacji efektywności dystrybuowanej pomocy. BGK będzie miał możliwość sporządzenia raportu z takiej działalności. W obecnym stanie prawnym dokonanie ewaluacji środka pomocowego zależy jedynie od woli beneficjenta oraz od uzyskania zgody na przetwarzanie danych osobowych. Projektowana modyfikacja art. 34i pozwoli na wyłączenie konieczności uzyskiwania zgody na kontakt z badanymi przez poszczególne kanały komunikacji. Nie są to oczywiście badania marketingowe a jedynie ewaluacyjne, których konieczność może wynikać z zawartych umów ze sponsorami projektów.

Zmiana ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (Dz. U. z 2021 r. poz. 2439, z późn. zm.) zapewni możliwość wnioskowania do Komisji Nadzoru Finansowego o powierzenie instytucjom finansowym innym niż banki dokonywania oceny zdolności do spłaty finansowania udzielonego w innej formie niż kredyt, np. gwarancji limitu faktoringowego udzielonego przez instytucję faktoringową.

Dalej w planach jest rozszerzenie możliwości przyznania gwarancji lub poręczenia dla innych niż kredyty zobowiązań, w szczególności faktoringu i leasingów.

Projektowana ustawa nie dotyczy majątkowych praw i obowiązków przedsiębiorców lub praw
i obowiązków przedsiębiorców wobec organów administracji publicznej. Projekt nie wpływa w tym zakresie na działalność MŚP. Zaproponowana zmiana ustawy poszerzy ofertę poręczeniowo-gwarancyjną dla MŚP i pozwoli objąć tą ofertą dużych przedsiębiorców i wpłynie pozytywnie
na możliwość dostosowywania tej oferty do bieżących potrzeb i wyzwań rynkowych.