19 stycznia 2021 roku do Sejmu wpłynął rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzm oraz niektórych innych ustaw (druk nr 909). Projekt ma na celu wykonanie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/843 z dnia 30 maja 2018 r. zmieniającej dyrektywę (UE) 2015/849 w sprawie zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu oraz zmieniającej dyrektywy 2009/138/WE i 2013/36/UE (dalej jako: dyrektywa 2018/843).

Nowelizacją poszerzony rozstanie zakres przedmiotowy ustawy z 1 marca 2018 roku o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (dalej jako: ustawa o p.p.p.f.t.). Poza określaniem zasad i trybu przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, ustawa określać będzie także warunki wykonywania działalności gospodarczej przez niektóre instytucje obowiązane.

Poszerzenie katalogu instytucji obowiązanych

Nowelizacją poszerzony zostanie katalog instytucji obowiązanych w rozumieniu ustawy o p.p.p.f.t. poprzez nałożenie obowiązków ustawowych na następujące podmioty:

Przedsiębiorców, których podstawową działalnością gospodarczą jest świadczenie usług polegających na sporządzaniu deklaracji, prowadzeniu ksiąg podatkowych, udzielaniu porad, opinii lub wyjaśnień z zakresu przepisów prawa podatkowego lub celnego, niebędący innymi instytucjami obowiązanymi (art. 2 ust. 1 dodany pkt 15a ustawy o p.p.p.f.t.),
Przedsiębiorców prowadzących działalność związaną z obrotem dziełami sztuki, przedmiotami kolekcjonerskimi oraz antykami oraz przechowywaniem ww. przedmiotów w zakresie transakcji o wartości równej lub wyższej od 10 000 euro.

Celem wyjaśnienia jedynie wskazać należy, że instytucje obowiązane stosują wobec swoich klientów środki bezpieczeństwa finansowego, rozpoznają ryzyko prania pieniędzy i oceniają poziom rozpoznanego ryzyka, a dodatkowo dokumentują rozpoznane ryzyko prania pieniędzy (art. 33 ustawy o p.p.p.f.t.).

Dodatkowe obowiązki instytucji obowiązanych w zakresie weryfikacji tożsamości

W obecnym stanie prawnym instytucje obowiązane weryfikują tożsamość klienta bądź osoby upoważnionej do działania w jego imieniu oraz beneficjenta rzeczywistego w oparciu o stosowne dokumenty, stwierdzające tożsamość bądź zawierające aktualne dane z wyciągu z właściwego rejestru i in. Dodatkowo w przypadku identyfikacji beneficjenta rzeczywistego będącego osobą fizyczną zajmującą wyższe stanowisko kierownicze w sytuacji udokumentowanego braku możliwości ustalenia lub wątpliwości co do tożsamości osób fizycznych sprawujących kontrolę nad spółką (udziałowca/akcjonariusza posiadającego powyżej 25% ogólnej liczby udziałów lub akcji i osób fizycznych sprawujących kontrolę nad takim udziałowcem/akcjonariuszem w przypadku gdy jest on osobą prawną itd.), instytucje obowiązane będą dokumentować wszystkie utrudnienia powodujące brak możliwości lub wątpliwości co do tożsamości ww. osób fizycznych. Ponadto, w przypadku identyfikacji beneficjenta rzeczywistego, instytucje obowiązane nie będą mogły polegać wyłącznie na informacjach pochodzących z Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych (zmieniony art. 37 ustawy o p.p.p.f.t.).

Zmiany w zakresie możliwości odstąpienia przez instytucje obowiązane od stosowania środków bezpieczeństwa finansowego

Instytucje obowiązane przy uwzględnieniu rozpoznanego ryzyka prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu mogą odstąpić od stosowania środków bezpieczeństwa finansowego w zakresie identyfikacji klienta i beneficjenta rzeczywistego oraz oceny stosunków gospodarczych w odniesieniu do pieniądza elektronicznego, jeśli spełnione są określone w art. 38 ustawy o p.p.p.f.t. warunki, w tym między innymi ustanowiony limit zasilenia instrumentu płatniczego (bądź miesięczny limit transakcji lub maksymalna kwota przechowywana elektronicznie), który nie może przekraczać 50 euro. Po wejściu w życie nowelizacji ustawy o p.p.p.f.t., wskazana kwota zostanie zwiększona do 150 euro. Możliwość odstąpienia od stosowania środków bezpieczeństwa finansowego obecnie jest wyłączona w przypadku wykupu pieniądza elektronicznego lub podjęcia w gotówce wartości pieniądza elektronicznego, gdy kwota podlegająca wykupowi przekracza równowartość 50 euro. Po wejściu w życie nowelizacji wyłączenie obejmie także sytuacje, gdy transakcja płatnicza zainicjowana jest za pośrednictwem Internetu lub urządzenia, które może być wykorzystywane do porozumiewania się na odległość, i gdy wysokość pojedynczej transakcji przekracza równowartość 50 euro.

Obowiązki instytucji obowiązanych w zakresie odnotowania rozbieżności między informacjami w CRBR a stanem faktycznym

Instytucje obowiązane będą odnotowywać rozbieżności między informacjami zgromadzonymi w Centralnym Rejestrze Beneficjentów Rzeczywistych a ustalonymi przez nie informacjami o beneficjencie rzeczywistym. Jeśli rozbieżności zostaną potwierdzone w toku czynności wyjaśniających podejmowanych przez instytucję obowiązaną, instytucja będzie miała obowiązek przekazania informacji o rozbieżnościach organowi właściwemu w sprawach Rejestru. Wówczas organ będzie mógł wszcząć postępowanie w celu wyjaśnienia, czy informacje w Rejestrze są prawidłowe i aktualne, i będzie mógł wydać decyzję o sprostowaniu danych (dodane art. 61a i art. 61b ustawy o p.p.p.f.t.)

Nowe okoliczności świadczące o wyższym ryzyku prania pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu

Ustawodawca w art. 43 ustawy o p.p.p.f.t. wskazał przykładowe okoliczności, świadczące o wyższym ryzyku prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu, zobowiązujące instytucje obowiązane do stosowania wzmożonych środków bezpieczeństwa finansowego. Nowelizacją poszerzony zostanie katalog ww. sytuacji o następujące okoliczności:

nawiązywanie albo utrzymywanie stosunków gospodarczych lub przeprowadzanie transakcji okazjonalnej bez fizycznej obecności klienta – w przypadku gdy związane z tym wyższe ryzyko prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu nie zostało ograniczone w inny sposób, w tym przez użycie środków identyfikacji elektronicznej oraz usług zaufania umożliwiających identyfikację elektroniczną,
objęcie stosunkami gospodarczymi lub transakcjami nowych produktów lub usług albo oferowanie produktów lub usług przy wykorzystaniu nowych kanałów dystrybucji lub nowych rozwiązań technologicznych,
powiązanie stosunków gospodarczych lub transakcji okazjonalnej z ropą naftową, bronią, metalami szlachetnymi, produktami tytoniowymi, artefaktami kulturowymi, kością słoniową, gatunkami chronionymi lub innymi przedmiotami o znaczeniu archeologicznym, historycznym, kulturowym i religijnym lub o szczególnej wartości naukowej,
powiązanie stosunków gospodarczych lub transakcji okazjonalnej z klientem będącym obywatelem państwa trzeciego i ubiegającym się o prawo pobytu lub obywatelstwo w państwie członkowskim w zamian za transfery kapitałowe, nabycie nieruchomości lub obligacji skarbowych lub inwestycje w podmioty o charakterze korporacyjnym w danym państwie członkowskim.

Obowiązki instytucji obowiązanych w przypadku transakcji związanych z państwem trzecim wysokiego ryzyka

Instytucje obowiązane powinny stosować wzmożone środki bezpieczeństwa finansowego w przypadkach stosunków gospodarczych lub transakcji związanych z państwem trzecim wysokiego ryzyka (art. 44 ustawy o p.p.p.f.t.). Nowelizacja ustawy o p.p.p.f.t. wprowadzi szereg działań, które instytucje obowiązane powinny podjąć w zakresie wzmożonych środków bezpieczeństwa finansowego, wśród których wymienić można:

uzyskiwanie dodatkowych informacji o:
1. kliencie oraz beneficjencie rzeczywistym,
2. zamierzonym charakterze stosunków gospodarczych;
uzyskiwanie informacji o źródle majątku klienta oraz beneficjenta rzeczywistego i źródle pochodzenia wartości majątkowych pozostających w dyspozycji klienta oraz beneficjenta rzeczywistego w ramach stosunków gospodarczych lub transakcji;
uzyskiwanie informacji o przyczynach i okolicznościach zamierzonych lub przeprowadzonych transakcji;
uzyskiwanie akceptacji kadry kierowniczej wyższego szczebla na nawiązanie lub kontynuację stosunków gospodarczych;
intensyfikowanie stosowania środka bezpieczeństwa finansowego, polegającego na bieżących monitorowaniu stosunków gospodarczych klienta, przez zwiększenie liczby oraz częstotliwości monitorowania oraz zwiększenie liczby transakcji typowanych do dalszej analizy.

W przypadku, gdy transakcje związane z państwem trzecim wysokiego ryzyka przeprowadzane są przez osobę fizyczną, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, instytucje obowiązane – oprócz działań wskazanych powyżej – podejmują jeszcze co najmniej jedno z poniższych działań:

podejmują dodatkowe czynności w ramach stosowanych wzmożonych środków bezpieczeństwa finansowego;
wprowadzają zintensyfikowane obowiązki związane z przekazywaniem informacji lub raportowaniem transakcji;
ograniczają zakres stosunków gospodarczych lub transakcji (dodany art. 44a ustawy o p.p.p.f.t.).

Wśród państw trzecich wysokiego ryzyka, wskazanych przez Komisję Europejską w Rozporządzeniu Delegowanym Komisji (UE) 2016/1675 z 14 lipca 2016 roku uzupełniającym dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/849 przez wskazanie państw trzecich wysokiego ryzyka mających strategiczne braki, znalazły się:

Afganistan
Bahamy
Barbados
Botswana
Kambodża
Ghana
Irak
Jamajka
Mauritius
Mongolia
Mjanma/Birma
Nikaragua
Pakistan
Panama
Syria
Trynidad i Tobago
Uganda
Vanuatu
Jemen
Zimbabwe
Iran
Koreańska Republika Ludowo-Demokratyczna.

Jeśli instytucja obowiązana planuje utworzenie oddziału lub przedstawicielstwa w państwie trzecim wysokiego ryzyka, konieczne będzie uzyskanie zezwolenia Generalnego Inspektora Informacji Finansowej (dalej jako: Generalny Inspektor) bądź Komisji Nadzoru Finansowego (dodany art. 44b ustawy o p.p.p.f.t.).

Uprawnienia Generalnego Inspektora lub KNF do nakazania zakończenia relacji instytucji obowiązanej

Zgodnie z dodanym art. 44c ustawy o p.p.p.f.t., Generalnemu Inspektorowi oraz KNF (w zakresie instytucji nadzorowanych przez KNF) przyznane zostanie uprawnienie do wydania decyzji nakazującej zmianę zakresu albo zakończenie relacji korespondenckich przez instytucję obowiązaną z instytucją będącą respondentem z siedzibą w państwie trzecim wysokiego ryzyka. Decyzja może być wydana w stosunku do instytucji obowiązanych wymienionych w art. 2 ust. 1 pkt 1-5, 7-11, 24 i 25 ustawy o p.p.p.f.t., czyli między innymi do banków, instytucji płatniczych, firm inwestycyjnych, funduszy inwestycyjnych, zakładów ubezpieczeń, przedsiębiorców prowadzących działalność kantorową lub polegającą na udostępnianiu sejfów oraz instytucji pożyczkowych.

Wewnętrzna procedura instytucji obowiązanej

W obowiązującym stanie prawnym wszystkie instytucje obowiązane wprowadzają wewnętrzną procedurę w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu w oparciu o art. 50 ustawy o p.p.p.f.t., który określa obligatoryjne elementy wewnętrznej procedury. Nowelizacją dodano obowiązek uwzględniania w procedurze dodatkowo:

zasad odnotowywania rozbieżności między informacjami zgromadzonymi w Centralnym Rejestrze Beneficjentów Rzeczywistych a informacjami o beneficjentach rzeczywistych klienta ustalonymi w związku ze stosowaniem ustawy;
zasad dokumentowania utrudnień stwierdzonych w związku z weryfikacją tożsamości beneficjenta rzeczywistego oraz czynności podejmowanych w związku z identyfikacją jako beneficjenta rzeczywistego osoby fizycznej zajmującej wyższe stanowisko kierownicze.

Dodatkowe obowiązki instytucji obowiązanych w stosunku do pracowników

Obecnie instytucje obowiązane opracowują i wdrażają wewnętrzną procedurę anonimowego zgłaszania przez pracowników lub inne osoby wykonujące czynności na rzecz instytucji rzeczywistych lub potencjalnych naruszeń przepisów z zakresu przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Nowelizacją wprowadzone zostaną dodatkowe obowiązki instytucji obowiązanych zapewniania pracownikom oraz innym osobom wykonującym czynności na rzecz tych instytucji ochrony przed podejmowaniem wobec nich działań o charakterze represyjnym lub wpływającym na pogorszenie ich sytuacji prawnej lub faktycznej, lub polegających na kierowaniu gróźb (art. 53, dodane ust. 3 i 4).

Poszerzenie katalogu podmiotów obowiązanych do zgłaszania danych w Centralnym Rejestrze Beneficjentów Rzeczywistych

W obecnym stanie prawnym do zgłaszania danych do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych (dalej również jako: CRBR) obowiązane są spółki jawne, komandytowe, komandytowo-akcyjne, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i spółki akcyjne. Od 1 marca 2021 roku obowiązek zostanie nałożony także na proste spółki akcyjne, w związku z wprowadzeniem takiego podmiotu do kodeksu spółek handlowych. Nowelizacja ustawy o p.p.p.f.t. zakłada poszerzenie katalogu podmiotów obowiązanych do zgłaszania danych do CRBR o: trusty, spółki partnerskie, europejskie zgrupowania interesów gospodarczych, spółki europejskie, spółdzielnie, spółdzielnie europejskie, stowarzyszenia podlegające wpisowi do KRS i fundacje (art. 58, dodane pkt 6-13 ustawy o p.p.p.f.t.).

Wskazane podmioty obowiązane będą do zgłoszenia informacji o beneficjentach rzeczywistych w terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie przepisu nakładającego obowiązek zgłoszenia przez te podmioty (art. 14 ustawy nowelizującej).

Uregulowanie działalności na rzecz spółek lub trustów oraz działalności w zakresie walut wirtualnych

Projektodawca wprowadza do ustawy o p.p.p.f.t. Rozdział 11a w miejsce uchylonego Rozdziału 11, zatytułowany „Działalność na rzecz spółek lub trustów oraz działalność w zakresie walut wirtualnych”.

Organem właściwym w sprawach rejestru działalności na rzecz spółek i trustów oraz rejestru działalności w zakresie walut wirtualnych jest minister właściwy do spraw finansów publicznych (dodane art. 129d i 129p ustawy o p.p.p.f.t.).

Podmioty, które w dniu wejścia w życie przepisów regulujących działalność na rzecz spółek lub trustów oraz działalność w zakresie walut wirtualnych, wykonują taką działalność, obowiązane są dostosować swoją działalność odpowiednio do wymogów dot. działalności na rzecz spółek lub trustów albo działalności w zakresie walut wirtualnych w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie tych regulacji (art. 17 ustawy nowelizującej).

Działalność na rzecz spółek lub trustów

Nowelizacja zakłada, że działalność gospodarcza obejmująca świadczenie usług, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 16 ustawy o p.p.p.f.t., polegających na:

tworzeniu osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej,
pełnieniu funkcji członka zarządu lub umożliwianiu innej osobie pełnienia tej funkcji lub podobnej funkcji w osobie prawnej lub jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej,
zapewnianiu siedziby, adresu prowadzenia działalności lub adresu korespondencyjnego oraz innych pokrewnych usług osobie prawnej lub jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej,
działaniu lub umożliwieniu innej osobie działania jako powiernik trustu, który powstał w drodze czynności prawnej,
działaniu lub umożliwieniu innej osobie działania jako osoba wykonująca prawa z akcji lub udziałów na rzecz podmiotu innego niż spółka notowana na rynku regulowanym podlegającym wymogom dotyczącym ujawniania informacji zgodnie z prawem Unii Europejskiej lub podlegająca równoważnym standardom międzynarodowym,

– dalej zwaną „działalnością na rzecz spółek i trustów”,

stanowić będzie działalność regulowaną w rozumieniu ustawy prawo przedsiębiorców, i będzie mogła być wykonywana jedynie po uzyskaniu wpisu do rejestru działalności na rzecz spółek lub trustów (dodany art. 129a ustawy o p.p.p.f.t.).

Obowiązek wpisu do rejestru nie dotyczy radców prawnych, adwokatów i spółek zrzeszających radców prawnych i adwokatów.

Działalność na rzecz spółek i trustów może być wykonywana przez osobę fizyczną, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, przy czym osoba fizyczna (a w przypadku osoby prawnej i jednostki organizacyjnej – wspólnicy uprawnieni do reprezentacji lub którym powierzono prowadzenie spraw spółki oraz członkowie organów zarządzających), nie może być skazana za umyślne przestępstwo przeciwko działalności instytucji państwowych oraz samorządu terytorialnego, przeciwko wymiarowi sprawiedliwości, przeciwko wiarygodności dokumentów, przeciwko mieniu, przeciwko obrotowi gospodarczemu i interesom majątkowym w obrocie cywilnoprawnym, przeciwko obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi, przestępstwo, o którym mowa w art. 165a Kodeksu karnego, przestępstwo popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej lub umyślne przestępstwo skarbowe (dodany art. 129b ustawy o p.p.p.f.t.). Wymóg niekaralności stosuje się także do osób kierujących wykonywaniem czynności oraz do beneficjenta rzeczywistego podmiotu prowadzącego taką działalność.

Inny wymóg, który znajdzie zastosowanie do ww. osób, to obowiązek posiadania wiedzy lub doświadczenia związanego z działalnością na rzecz spółek lub trustów, który uznaje się za spełniony w przypadku:

ukończenia szkolenia lub kursu obejmujących prawne lub praktyczne zagadnienia związane z działalnością na rzecz spółek lub trustów, lub
wykonywania, przez okres co najmniej roku, czynności związanych z działalnością na rzecz spółek lub trustów (dodany art. 129c ustawy o p.p.p.f.t.).

Wpisu do rejestru działalności na rzecz spółek i trustów dokonuje się na podstawie wniosku przedsiębiorcy na formularzu w formie elektronicznej (dodany art. 129f ustawy o p.p.p.f.t.), zawierającego:

imię i nazwisko albo nazwę (firmę);
numer w rejestrze przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym, o ile taki numer został nadany, oraz numer identyfikacji podatkowej (NIP);
wskazanie usług świadczonych na rzecz spółek lub trustów;
kwalifikowany podpis elektroniczny, podpis zaufany albo podpis osobisty składającego wniosek;
oświadczenie o prawdziwości i kompletności danych i spełnieniu warunków dot. niekaralności i wiedzy lub doświadczenia.

Minister właściwy ds. finansów publicznych odmawia, w drodze decyzji, dokonania wpisu do rejestru, jeśli wniosek jest niekompletny i nie został uzupełniony w terminie bądź dane we wniosku niezgodne są ze stanem faktycznym (dodany art. 129g ustawy o p.p.p.f.t.).

Podmiot wpisany do rejestru przedsiębiorców KRS, wykonujący działalność na rzecz spółek lub trustów, obowiązany jest zawiadomić pisemnie ministra właściwego do spraw finansów publicznych o zawieszeniu wykonywania działalności w terminie 14 dni od zawieszenia (dodany art. 129j ustawy o p.p.p.f.t.).

Podmiot może być wykreślony z rejestru w drodze decyzji organu właściwego w następujących przypadkach (dodany art. 129k ustawy o p.p.p.f.t.):

na wniosek podmiotu;
po uzyskaniu informacji o wykreśleniu podmiotu z CEIDG lub KRS;
w przypadku stwierdzenia:
1. niespełniania przez podmiot warunków wymaganych prawem do wykonywania działalności na rzecz spółek lub trustów,
2. że podmiot złożył oświadczenie o niekaralności bądź wiedzy niezgodne ze stanem faktycznym.

Warto zaznaczyć, że w przypadku prowadzenia działalności na rzecz spółek lub trustów bez uzyskania wpisu do rejestru, podmiot prowadzący taką działalność podlegał będzie karze pieniężnej do wysokości 100 000 zł (dodany art. 153a ustawy o p.p.p.f.t.).

Działalność w zakresie walut wirtualnych

Nowelizacja wprowadzi zasadę, iż działalność gospodarcza obejmująca świadczenie usług, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 12 ustawy o p.p.p.f.t., do których zalicza się:

wymiana pomiędzy walutami wirtualnymi i środkami płatniczymi,
wymiana pomiędzy walutami wirtualnymi,
pośrednictwo w ww. wymianach,
prowadzenia rachunków, zapewniających osobom uprawnionym możliwość korzystania z jednostek walut wirtualnych, w tym przeprowadzania transakcji ich wymiany,

– dalej zwaną „działalnością w zakresie walut wirtualnych,

stanowić będzie działalność regulowaną w rozumieniu ustawy prawo przedsiębiorców, i będzie mogła być wykonywana jedynie po uzyskaniu wpisu do rejestru działalności w zakresie walut wirtualnych (dodany art. 129m ustawy o p.p.p.f.t.).

Wymagania podmiotowe w zakresie niekaralności oraz wiedzy i doświadczenia osób prowadzących działalność w zakresie walut wirtualnych (w tym wspólników, członków organów, kierowników i beneficjentów rzeczywistych) są analogiczne jak w przypadku wymagań stosowanych do osób prowadzących działalność na rzecz spółek i trustów (dodane art. 129n i 129o ustawy o p.p.p.f.t.).

Wpisu do rejestru działalności w zakresie walut wirtualnych dokonuje się na podstawie wniosku przedsiębiorcy na formularzu w formie elektronicznej (dodany art. 129r ustawy o p.p.p.f.t.), zawierającego:

imię i nazwisko albo nazwę (firmę);
numer w rejestrze przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym, o ile taki numer został nadany, oraz numer identyfikacji podatkowej (NIP);
wskazanie świadczonych usług w zakresie walut wirtualnych;
kwalifikowany podpis elektroniczny, podpis zaufany albo podpis osobisty składającego wniosek;
oświadczenie o prawdziwości i kompletności danych i spełnieniu warunków dot. niekaralności i wiedzy lub doświadczenia.

Podmiot może być wykreślony z rejestru w drodze decyzji organu właściwego w następujących przypadkach (dodany art. 129w ustawy o p.p.p.f.t.):

na wniosek podmiotu;
po uzyskaniu informacji o wykreśleniu podmiotu z CEIDG lub KRS;
w przypadku stwierdzenia:

niespełniania przez podmiot warunków wymaganych prawem do wykonywania działalności w zakresie walut wirtualnych,
że podmiot złożył oświadczenie o niekaralności bądź wiedzy niezgodne ze stanem faktycznym.

Podmiot wpisany do rejestru przedsiębiorców KRS, wykonujący działalność w zakresie walut wirtualnych, obowiązany jest zawiadomić pisemnie ministra właściwego do spraw finansów publicznych o zawieszeniu wykonywania działalności w terminie 14 dni od zawieszenia (dodany art. 129v ustawy o p.p.p.f.t.).

W przypadku prowadzenia działalności w zakresie walut wirtualnych bez uzyskania wpisu do rejestru, podmiot prowadzący taką działalność podlegał będzie karze pieniężnej do wysokości 100 000 zł (dodany art. 153b ustawy o p.p.p.f.t.).

Poszerzenie katalogu działań i zaniechań instytucji obowiązanych, skutkujących nałożeniem kary administracyjnej

Instytucje obowiązane powinny dopełniać wszelkich obowiązków, które nakłada na nie ustawa o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. W przypadku niewywiązywania się z niektórych obowiązków, określonych w Rozdziale 13 ustawy o p.p.p.f.t., na instytucję obowiązaną może zostać nałożona kara administracyjna.

Nowelizacja zakłada poszerzenie katalogu działań i zaniechań instytucji obowiązanych, których konsekwencją będzie nałożenie administracyjnej kary pieniężnej. I tak, na skutek dodania pkt 14-17 w art. 147 ustawy o p.p.p.f.t., zagrożone karą administracyjną zostało niedopełnienie obowiązku:

zachowania w tajemnicy informacji o planowanym wszczęciu oraz o prowadzeniu analiz dotyczących prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu,
wykonania zaleceń pokontrolnych wydanych przez Generalnego Inspektora,
uzyskania zezwolenia na utworzenie oddziału lub przedstawicielstwa w państwie trzecim wysokiego ryzyka,
zastosowania się do decyzji Generalnego Inspektora albo KNF dot. utworzenia oddziału lub przedstawicielstwa w państwie trzecim wysokiego ryzyka oraz zakresu relacji korespondenckich z instytucją będącą respondentem z siedzibą w państwie trzecim wysokiego ryzyka.

Kary pieniężne dla spółek i podmiotów obowiązanych do zgłoszenia danych do CRBR

Obecnie spółki obowiązane do zgłoszenia informacji do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych, które nie dopełniły obowiązku zgłoszenia w ustawowym terminie, podlegają karze pieniężnej do wysokości 1 000 000 zł. Nowelizacja art. 153 ustawy o p.p.p.f.t. zmieni brzmienie przepisu, do znamion typu czynu zagrożonego karą dodając niedopełnienie obowiązku aktualizacji informacji oraz podanie informacji niezgodnych ze stanem faktycznym. Dodatkowo karze do wysokości 50 000 zł podlegać będzie beneficjent rzeczywisty, który nie dostarczył informacji podmiotowi obowiązanemu do zgłoszenia w CRBR, na skutek czego podmiot ten nie dokonał zgłoszenia lub aktualizacji informacji w ustawowym terminie, bądź podał informacje niezgodne ze stanem faktycznym.

Działalność w zakresie pośrednictwa w obrocie nieruchomościami

Ustawa nowelizująca ustawę o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu wprowadza także zmiany w ustawie o gospodarce nieruchomościami (dalej jako: u.g.n.). W szczególności wprowadza wymóg niekaralności osób prowadzących działalność w zakresie pośrednictwa w obrocie nieruchomości, analogiczną jak w przypadku działalności osób świadczących usługi na rzecz spółek lub trustów oraz działalności z zakresu walut wirtualnych (dodany art. 180a u.g.n.). Osoba prowadząca taką działalność z naruszeniem wymogu niekaralności, podlega karze grzywny w wysokości do 50 000 zł (art. 198b, dodany pkt 2a u.g.n.).

Przedsiębiorcy, którzy w dniu wejścia w życie nowelizacji prowadzą działalność z zakresu pośrednictwa w obrocie nieruchomości, obowiązani są dostosować swoją działalność do ww. wymogów w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie nowelizacji w tym zakresie (art. 17 ustawy nowelizującej). Zaznaczenia wymaga, że wolą projektodawcy jest, aby przepisy w tym zakresie weszły w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia (art. 23 pkt. 2 ustawy nowelizującej).

Działalność kantorowa

Nowelizacja ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu nieznacznie zmieni także prawo dewizowe w zakresie wymogu niekaralności osoby wykonującej działalność kantorową.

Obecnie działalność kantorową może wykonywać osoba fizyczna, która nie została prawomocnie skazana za przestępstwo skarbowe albo za przestępstwo popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej, a także osoba prawna oraz spółka niemająca osobowości prawnej, której żaden odpowiednio członek władz lub wspólnik nie został skazany za takie przestępstwo (art. 12 ustawy prawo dewizowe). Po wejściu w życie nowelizacji ustawy o p.p.p.f.t., wymóg niekaralności wspólników ograniczony zostanie do wspólników uprawnionych do reprezentacji spółki i wspólników, którym powierzono prowadzenie spraw spółki. Ponadto wymóg niekaralności znajdzie zastosowanie również do osób kierujących wykonywaniem czynności związanych z prowadzeniem działalności kantorowej oraz do beneficjentów rzeczywistych.

Przedsiębiorcy, którzy w dniu wejścia w życie nowelizacji prowadzą działalność kantorową, obowiązani są dostosować swoją działalność do ww. wymogów w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie nowelizacji w tym zakresie (art. 18 ustawy nowelizującej). Zaznaczenia wymaga, że wolą projektodawcy jest, aby przepisy w tym zakresie weszły w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia (art. 23 pkt. 2 ustawy nowelizującej).

Działalność w zakresie gier hazardowych

Po wejściu w życie nowelizacji ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, wymóg niekaralności i nienagannej opinii osób fizycznych będących wspólnikami (akcjonariuszami) spółki prowadzącej działalność w zakresie gier (cylindrycznych, w karty, w kości, na automatach i bingo) oraz zakładów wzajemnych, reprezentujących co najmniej 10% kapitału zakładowego, zostanie rozciągnięty na beneficjentów rzeczywistych takiej spółki (art. 12 ustawy o grach hazardowych).

Przedsiębiorcy, którzy w dniu wejścia w życie nowelizacji prowadzą działalność z zakresu gier hazardowych, obowiązani są dostosować swoją działalność do ww. wymogów w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie nowelizacji w tym zakresie (art. 19 ustawy nowelizującej). Zaznaczenia wymaga, że wolą projektodawcy jest, aby przepisy w tym zakresie weszły w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia (art. 23 pkt. 2 ustawy nowelizującej).

Luty 2021 rok

Spis treści

Nowelizacja ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu oraz niektórych innych ustaw